Współczesne społeczeństwo, żyjące w biegu i skupione na przekazywaniu informacji za pomocą nowoczesnych technologii, często zapomina, jak istotna jest rola komunikacji niewerbalnej w naszych relacjach interpersonalnych. Wydaje się, że wiele emocji i przekonań możemy przekazać za pomocą słów. Okazuje się jednak, że to właśnie komunikaty niewerbalne są kluczem do pełnego zrozumienia intencji i uczuć drugiego człowieka. Czym właściwie jest ta tajemnicza forma komunikacji? Na czym polega komunikacja niewerbalna, z jakich elementów się składa i dlaczego warto się nią zainteresować? Odpowiadamy w artykule.
Czym jest komunikacja niewerbalna?
Komunikacja niewerbalna to rodzaj komunikowania się (wymiana informacji) bez słów. Przekazuje więc informacje za pośrednictwem innych kanałów komunikacji niż język mówiony. Można powiedzieć, że w pewnym sensie jest to język ciała.
Komunikowanie niewerbalne to pewna forma przekazu, która jest wykorzystywana przez każdego z nas na co dzień. Używamy jej często, nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Polega ona na wyrażaniu emocji, myśli i intencji za pomocą np. gestów, mimiki twarzy, postawy ciała czy sposobu wypowiedzi.
W komunikacji niewerbalnej ważną rolę odgrywa gestykulacja, czyli ruchy dłoni, ramion i całego ciała. Gestami możemy wyrazić swoje emocje, np. pokazując rękoma zniecierpliwienie lub złość. Mimika twarzy także odgrywa ważną rolę w przekazywaniu informacji niewerbalnych. Za jej pomocą możemy wyrazić swoje uczucia i myśli w sposób bardziej bezpośredni niż za pomocą słów.
Dlaczego komunikacja niewerbalna jest ważna?
Mowa niewerbalna, choć często ignorowana, jest bardzo ważnym elementem każdej rozmowy. Może być chociażby wykorzystana do uzupełnienia słów. Często zdarza się, że wypowiedziane słowa nie oddają w pełni intencji mówiącego. W takiej sytuacji wyraz twarzy czy gesty mogą pomóc w interpretacji przekazu.
Przekazywanie komunikatów niewerbalnych może służyć do okazywania emocji. Ludzie często podświadomie odczytują emocje innych osób z ich mowy ciała. Dlatego ważne jest, aby zachować odpowiednią postawę i kontrolować swoje gesty w sytuacjach, w których chcemy wywołać określone wrażenie.
Ponadto ta forma komunikacji może wpłynąć na odbiorcę przekazu. Dobra kontrola mowy ciała może pomóc w budowaniu pozytywnego wizerunku i zwiększaniu wiarygodności. Z drugiej strony, złe zachowanie podczas rozmowy może zniechęcić odbiorcę do słuchania naszych argumentów.
Pamiętaj – znajomość i umiejętne wykorzystanie mowy ciała może pomóc w lepszym przekazywaniu informacji oraz budowaniu relacji z innymi ludźmi.
Jakie są funkcje komunikacji niewerbalnej?
Jest kilka funkcji komunikacji niewerbalnej. Mowa tutaj przede wszystkim o:
- funkcji pragmatycznej – polega na pokazaniu przynależności do określonej grupy społecznej oraz oddziaływaniu na zachowanie współrozmówcy,
- funkcji semantycznej – modyfikuje komunikat werbalny poprzez akcentowanie, zaprzeczanie, rozszerzanie znaczenia itp.,
- funkcji regulacji konwersacji – organizuje rozmowę, pozwala na zarządzanie nią,
- funkcji syntaktycznej – pozwala na zsynchronizowanie rozmawiających ze sobą osób (np. poprzez zapewnienie komfortu), a jednocześnie zaznacza konkretne etapy rozmowy.
Jedną z najbardziej fundamentalnych funkcji mowy niewerbalnej jest też wyrażanie emocji i uczuć. Ludzie często używają gestów, mimiki twarzy czy tonu głosu, aby pokazać swoje uczucia – radość, smutek, złość czy strach. Chociaż słowa mogą opisywać nasze emocje, to jednak najpełniej oddają je właśnie te niewerbalne sygnały.
Elementy komunikacji niewerbalnej
Komunikacja niewerbalna obejmuje, takie elementy jak:
- gesty i mowa ciała,
- mimika twarzy,
- postawa ciała / pozycja ciała,
- dotyk, kontakt fizyczny,
- kontakt wzrokowy,
- głos (ton, intonacja, płynność i szybkość wypowiedzi, modulacja głosu),
- wygląd fizyczny (ubiór, fryzura, biżuteria, makijaż itd.),
- dystans fizyczny między rozmówcami.
Przykłady komunikacji niewerbalnej
Jak widać, są różne formy komunikacji niewerbalnej. Składa się na nią wiele różnorodnych elementów, które wpływają na odbiór i interpretację przekazu.
Wyraz twarzy może świadczyć o naszych emocjach, intencjach oraz postawie wobec rozmówcy. Na przykład uśmiech lub zmarszczenie brwi mogą wskazywać na przyjazne lub negatywne nastawienie.
Ruchy ciała (ruchy rąk, ramion itd.) mogą służyć do ekspresji emocji lub pomagać w podkreśleniu słów. Przykładowo, machanie rękoma może oznaczać entuzjazm, a skrzyżowanie ramion może świadczyć o niechęci.
Sposób, w jaki stajemy lub siedzimy (postawa ciała), może również przekazywać pewne informacje. Na przykład pochylona głowa może oznaczać smutek lub zmęczenie, a wyprostowana postawa może sugerować pewność siebie.
Patrzenie w oczy rozmówcy (kontakt wzrokowy) może świadczyć o naszej chęci słuchania oraz zainteresowaniu tym, co mówi. Unikanie kontaktu wzrokowego może sugerować nieśmiałość lub brak pewności siebie.
Odpowiednie ruchy głową i gesty potrafią zmienić treść mówionych słów. Na przykład, pokiwanie głową może oznaczać zgodę, a potrząsanie nią w sposób poziomy – zaprzeczenie.
Jak dobrze wykorzystywać niewerbalne aspekty komunikacji?
Podsumowując, komunikacja niewerbalna w relacjach międzyludzkich odgrywa bardzo ważną rolę. Niewerbalne przekazy to sposób wyrażania emocji, myśli i intencji bez użycia słów. Gestykulacja, mimika twarzy, postawa ciała oraz sposób wypowiedzi – wszystko to wpływa na nasze postrzeganie innych osób i może mieć wpływ na skuteczność naszej komunikacji. Jest to zjawisko powszechne i warto mieć na uwadze jego znaczenie w codziennym życiu.
Opanowanie umiejętności komunikacji niewerbalnej jest nie tylko kluczem do lepszego zrozumienia nas samych, ale także naszych rozmówców. Dzięki temu możemy budować głębsze relacje interpersonalne, unikać nieporozumień oraz efektywniej wyrażać swoje uczucia i intencje. Zatem warto poświęcić czas na zgłębienie tajemnic języka gestów, mimiki i postaw.
Należy pamiętać, że komunikacja niewerbalna nie zawsze jest jednoznaczna i wymaga uwagi oraz wiedzy o kulturach innych osób. W różnych krajach gesty, mimika twarzy czy zmiana postawy mają inne znaczenia i mogą być interpretowane w inny sposób. Dlatego warto zwracać uwagę na sygnały niewerbalne, ale również mieć świadomość różnic międzykulturowych.
