Analiza SWOT to jedno z najbardziej popularnych i skutecznych narzędzi stosowanych w biznesie. Jest to analiza strategiczna przedsiębiorstwa. Pozwala na określenie mocnych i słabych stron firmy oraz szans, ale też zagrożeń, z jakimi musi się ona zmierzyć na rynku. Jak przeprowadzić analizę SWOT przedsiębiorstwa? O czym trzeba pamiętać? Dlaczego w ogóle warto stosować analizę SWOT? Podpowiadamy w artykule.
Co to jest analiza SWOT?
Analiza SWOT to narzędzie biznesowe, które pozwala na ocenę przedsiębiorstwa lub projektu pod kątem jego mocnych i słabych stron (strong and weak points) oraz szans i zagrożeń (opportunities and threats) wynikających z otoczenia. Skrót SWOT pochodzi więc od angielskich słów:
- Strengths (silne strony),
- Weaknesses (słabe strony),
- Opportunities (szanse),
- Threats (zagrożenia).
Analiza SWOT firmy ma pomóc w podejmowaniu decyzji strategicznych oraz planowaniu działań pomagających w osiągnięciu celów biznesowych. W trakcie analizy oceniane są zarówno czynniki wewnętrzne (silne i słabe strony), takie jak zasoby firmy czy procesy produkcyjne, jak i czynniki zewnętrzne (szanse i zagrożenia), takie jak konkurencja czy zmieniające się warunki rynkowe.
Analiza mocnych stron firmy
Analiza SWOT uwzględnia mocne strony przedsiębiorstwa, czyli pozytywne czynniki wewnętrzne w firmie. Są to te elementy, które pozwalają na przewagę nad konkurencją. Warto o nie dbać, aby prawidłowo się rozwijać.
Przykłady mocnych stron organizacji to np.:
- wysoka jakość produktów lub usług,
- wysokie umiejętności pracowników,
- dobre relacje z klientami,
- innowacyjne technologie,
- silna pozycja na rynku itd.
Analiza słabych stron firmy
Jak już wiesz, podczas analizy SWOT firmy brane są również pod uwagę słabe strony (negatywne czynniki wewnętrzne), czyli elementy ograniczające rozwój firmy lub utrudniające jej funkcjonowanie. Warto wypisać słabe strony, aby móc je wyeliminować.
Przykłady słabych stron przedsiębiorstwa to np.:
- niskie kwalifikacje zatrudnionych pracowników,
- duża rotacja pracowników,
- słaba infrastruktura techniczna,
- częste awarie maszyn,
- źle funkcjonujący proces produkcyjny czy logistyczny,
- brak różnorodności w ofercie itd.
Szanse i zagrożenia
Analiza SWOT (SWOT analysis) pozwala również na identyfikację szans i zagrożeń wynikających z otoczenia firmy. Szanse to czynniki zewnętrzne, które pozytywnie wpływają na firmę i dają możliwości rozwoju.
Szansami mogą być np.:
- rozwijający się rynek,
- zmieniające się preferencje klientów,
- dostępność nowych technologii,
- wzrost popytu na dane produkty czy usługi,
- czynniki polityczne i społeczne, które wpływają na Twój biznes itd.
Zagrożenia natomiast to czynniki zewnętrzne, które mają negatywny wpływ na rozwój firmy. Istotne jest, aby prowadzić działania profilaktyczne, które zapobiegną wpływowi zagrożeń na przedsiębiorstwo.
Zagrożeniami mogą być np.:
- wzrost konkurencji,
- zmiany w przepisach prawa,
- niekorzystne warunki rynkowe,
- globalny wzrost cen surowców,
- wzrost podatków bądź innych kosztów prowadzenia własnej działalności,
- niebranie pod uwagę czynników społecznych oraz politycznych,
- brak planów awaryjnych itd.
Jak przeprowadzić analizę SWOT firmy?
Analiza SWOT najczęściej przygotowują w firmie osoby na stanowiskach kierowniczych. Taka analiza może być jednak przeprowadzona też przez przeszkolonego, doświadczonego pracownika bądź osobę/konsultanta z zewnątrz. Jak przeprowadzić analizę strategiczną?
Analiza SWOT składa się z kilku etapów. Aby przeprowadzić analizę SWOT, należy przede wszystkim dokładnie poznać swoją firmę, jej cel, misję oraz wartości. Należy też zbadać otoczenie zewnętrzne, czyli konkurencję, trendy rynkowe, politykę państwa czy zmiany w prawie.
Na początku trzeba zebrać zespół oraz określić cel i zakres analizy SWOT. Należy wyjaśnić wszystkim pracownikom sens działań analitycznych, czyli przekazać im, co chcemy osiągnąć.
Następnie członkowie zespołu powinni przygotować listę słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. Listy mogą się od siebie różnić. Na następnym etapie trzeba utworzyć wspólną macierz analizy SWOT – uwzględnić powtarzające się czynniki oraz wyeliminować te, które nie są istotne.
Później warto spotkać się z całym zespołem, odbyć dyskusję i przeprowadzić analizę wniosków. Ważne żeby spojrzeć na całość z różnych perspektyw.
Końcowy etap to opracowanie na podstawie analizy SWOT wstępnej strategii działania. W dalszej kolejności zostanie ona rozwinięta i uszczegółowiona przez kierownictwo firmy, a następnie wdrożona.
Analiza SWOT a strategie przedsiębiorstwa
Firma może obrać różny plan działania w zależności od tego, które czynniki przeważają. W SWOT analizie można wyróżnić cztery strategie działania:
- strategię ofensywną – gdy dominują mocne strony i szanse,
- strategię defensywną – gdy przeważają słabe strony i zagrożenia,
- strategię konkurencyjną – gdy w firmie dominują słabe strony, lecz w otoczeniu obserwujemy więcej szans niż zagrożeń,
- strategię konserwatywną – gdy dominują silne strony, ale w otoczeniu widać istotne zagrożenia.
Zalety i wady analizy SWOT
Wiesz już, jak zrobić analizę SWOT. Ma ona wiele zalet i przynosi korzyści biznesowi. Warto jednak wspomnieć, że ma też swoje wady (jak wszystko). Zastanawiasz się, jakie? Poniżej przedstawiamy zalety i wady przeprowadzania analizy SWOT firmy.
Zalety:
- prosta w zastosowaniu – analiza SWOT jest dość łatwa do przeprowadzenia i nie wymaga specjalistycznej wiedzy,
- dostępna metoda badawcza – nie ma potrzeby korzystania z drogich narzędzi czy specjalistycznego oprogramowania,
- umożliwia wykrycie problemów – pozwala na odkrycie problemów i niedociągnięć,
- odkrywanie nowych szans – umożliwia poznanie nowych możliwości rozwoju, np. poprzez badanie trendów rynkowych,
- zwiększenie efektywności działań – pozwala na dostosowanie strategii rozwoju do realiów rynku i uniknięcie błędnych decyzji.
Wady:
- subiektywność wyników – analiza SWOT opiera się na subiektywnych ocenach osób biorących udział w badaniu,
- brak precyzji – wyniki analizy SWOT są często ogólnikowe i nieprecyzyjne,
- brak wskazań co do działań – analiza SWOT nie daje gotowych rozwiązań i wskazań co do działań, które należy podjąć,
- potrzeba rzetelnej wiedzy – dla uzyskania wiarygodnych wyników analizy SWOT wymagana jest rzetelna wiedza oraz dobre rozumienie rynku i branży.
Analiza SWOT firmy – podsumowanie
Analiza SWOT (SWOT analysis) ma swoje wady i zalety. Na ogół jest to jednak narzędzie analizy strategicznej, które pozwala na dokładne zrozumienie kondycji firmy na rynku oraz na podjęcie słusznych decyzji dotyczących jej rozwoju. Pomaga w eliminowaniu słabych stron.
Warto więc wykonać analizę SWOT. Dobrze jest stosować ją regularnie, aby być na bieżąco z trendami i zmianami zachodzącymi w branży oraz przekształcać je w szanse dla swojego biznesu.
